شب يلدا، شب تولد است. اصلاً معني‌‌اش به زبان سرياني تولد يافتن و متولد شدن است. طرفداران آيين مهر، اين شب را زاد شب ايزد مهر مي‌دانند. زاد شب ايزد فروغ و روشنايي. حتي اگر شخصاً چنين فضايي را تجربه نكرده باشيم، خيلي برايمان عجيب نيست. شبي را مي گويم كه همگي زير كرسي تا پاسي از شب بيدار بوديم. مادر بزرگ از قصه‌ها و خاطره‌ها مي گفت و پدر بزرگ شاهنامه مي‌خواند و فال حافظ مي‌گرفت. ميوه و شيريني و آجيل هم بود. كه گاهي به پنجره نگاه مي‌كرديم. برف مي‌باريد و ما در انتظار صبح در پس اين شب سرد طولاني بوديم.
گويي اين صبح، صبح ديگري است. صبح اميد است شايد. صبحي كه از شبي تار متولد مي‌شود. پايان شب سيه سپيد است، اين صبح سپيد مصداق بارز آن شب سيه است. شب يلدا، شب تولد است. اصلاً معني‌‌اش به زبان سرياني تولد يافتن و متولد شدن است. طرفداران آيين مهر، اين شب را زاد شب ايزد مهر مي‌دانند. زاد شب ايزد فروغ و روشنايي.
وقتي ظلمت به نهايت خود مي‌رسد، اميد روشنايي هست. يلدا طولاني‌ترين شب سال است و از فردا ديگر شب‌ها به اين مقدار طولاني نيستند و در عوض روزها بلندتر مي‌شوند و روشنايي افزون مي‌گردد. ايرانيان اين را مي‌دانستند و جالب اين جاست كه در طولاني‌ترن تاريكي‌ها، اميدوارتر از هميشه بودند. يلدا اولين شب چلة بزرگ است. چلة كوچك هم داريم. چلة بزرگ از اول ديماه تا دهم بهمن‌ماه است و آغاز چلة كوچك از دهم بهمن تا بيستم اسفند. آغاز چلة كوچك پايان چلة بزرگ است و ايرانيان چنين روندي را هم جشن مي‌گيرند. جشن سده چنين روزي است. يك جشن مربوط به آتش كه هنوز هم زنده است.
هنوز هم وقتي كسي متولد مي‌شود يا مي‌ميرد برايش چله يا چلهم مي گيرند. پس عجيب نيست كه براي تولد ايزدي همچنين مراسمي برپا شود. مراسمي با آتش كه نشان از نور و زندگي و روشنايي دارد.
يلدا اولين شب دي است. دي به معني آفريدگار. آفريدگار زرتشتي همان اورمزداست. در ايران باستان اولين روز هر ماه، اورمزد نام داشته. در روز اول دي نام ماه با نام روز يكي مي‌شده و دقيقاً در چنين روزي جشن ديگان برپا مي‌شده است. جشن تيرگان هم در روزتير از ماه تير و جشن مهرگان هم در روز مهر از ماه مهر برگزار مي‌شده.
در شب يلدا هر خانواد‌ه‌اي سعي دارد چنين شبي را پاس بدارد و ميهماني كوچكي ترتيب مي‌دهد و با ميوه‌هايي مثل انگور، سيب، هندوانه، انار و ... از ميهمانان پذيرايي مي‌كند. در ميان اين ميوه‌ها و ساير خوردني‌ها انار و هندوانه به خاطر رنگ سرخي كه دارند و نشاني از روشنايي هستند. از اهميت بيشتري برخوردارند. انار سمبل فراواني و بركت است. از طرفي بيشتر ايرانيان بر اين باورند كه با خوردن هندوانه در اين شب در تمام طول زمستاني كه پيش رو دارند، سرما و بيماري بر آن‌ها اثر نخواهد گذاشت
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر